Tribunal Wanita Malaysia

Tribunal Wanita adalah suatu tribunal rakyat, yang mewujudkan ruang untuk mendengar testimoni berkenaan ketidakadilan yang dialami oleh wanita. Ia boleh wujud dalam pelbagai bentuk, dari perbicaraan kuasi-kehakiman ataupun sesi perkongsian tidak formal.

26 tahun yang lalu kerajaan Malaysia membuat komitmen yang mengikat secara sah untuk melindungi, memenuhi dan menghormati hak asasi wanita ketika ia meratifikasi Konvensyen PBB tentang Penghapusan Segala Bentuk Diskriminasi Terhadap Wanita (CEDAW) pada tahun 1995 berikutan Persidangan Dunia ke-4 Wanita. Walau bagaimanapun, setelah hampir 3 dekad kemudian,  komitmen ke arah kesamarataan gender kekal di atas kertas sahaja dan masih belum dapat dicapai. Masalah yang dihadapi oleh wanita sebelum tahun 1995 masih relevan seperti sekarang.

Oleh itu, Tribunal Wanita berfungsi sebagai mekanisme pertanggungjawaban awam untuk menilai kepatuhan Malaysia terhadap obligasi negara dan komitmen yang dibuat menurut perjanjian hak asasi manusia antarabangsa; dan sejauh mana kita maju, atau mundur, dalam memenuhi janji untuk hak wanita.

Pematuhan Malaysia, bukan sahaja terhadap CEDAW, tetapi juga perjanjian hak asasi manusia seperti CRPD, CRC, BPfA, ICPD, SDG 2030 dan pelbagai konvensyen ILO, akan dinilai dengan memeriksa pelaksanaan dan penggubalan undang-undang dan dasar-dasar yang dijanjikan semasa meratifikasi perjanjian-perjanjian tersebut. Menilai penguatkuasaan perubahan dasar-dasar yang dijanjikan sangat penting, kerana ia menunjukkan jurang dalam  pelaksanaan; di mana wanita terjejas kerananya, dan yang membentuk cabaran yang mereka hadapi.

Tribunal Wanita ini memberi wanita Malaysia satu peluang untuk berinteraksi dengan sistem badan perjanjian antarabangsa dan mengukur kesan langsungnya terhadap tuntutan mereka untuk mendapatkan hak yang sama. Ia berfungsi sebagai peluang bagi wanita Malaysia untuk terlibat dengan perjanjian hak asasi manusia, seperti CEDAW, dan memahami bagaimana mereka menetapkan asas kepada advokasi feminis di Malaysia.

Pokoknya, Tribunal ini bertujuan untuk menjadikan perjanjian hak asasi manusia sebagai isu tempatan, setelah sekian lama kelihatan seolah-olah begitu jauh bagi rata-rata rakyat Malaysia, dan menunjukkan kekuatannya dalam bukan sahaja meminta negara bertanggungjawab atas kekurangannya tetapi juga sebagai mekanisme untuk menuntut hak-hak kita direalisasikan.

Tribunal Wanita merupakan suatu mekanisme yang boleh digunakan untuk meningkatkan sokongan bagi hak wanita dan kesamarataan gender dan memastikan isu-isu ini sentiasa diberi pendedahan.  Objektif Tribunal Wanita adalah untuk:

• Mewujudkan suatu ruang dimana suara wanita boleh didengar dan diperkasakan sebagai ejen perubahan.
• Menarik perhatian orang ramai kepada jurang yang wujud dalam struktur undang-undang, polisi, budaya dan institusi dan juga impaknya terhadap wanita.
• Membantu menguatkan sokongan dan menekankan obligasi negara dalam mengekalkan, menjaga dan memenuhi hak wanita.

Tribunal Wanita Malaysia dianjurkan oleh organisasi hak wanita yang menganggotai Joint Action Group for Gender Equality (JAG). Daripada 14 organisasi dalam JAG, 13 adalah diwakili dalam Jawatankuasa Pemandu. Jawantankuasa Pemandu turut disertai oleh ENGENDER Consultancy.

Tribunal Wanita Malaysia 2021 akan berlangsung atas talian dari 27 hingga 28 November 2021.

Tribunal Wanita Malaysia 2021 akan mendengar testimoni daripada wanita selama dua hari berkenaan pelbagai bentuk diskriminasi yang dialami seperti keganasan terhadap wanita dan ketidaksamaan dalam perkahwinan. Setiap isu akan dibangkitkan melalui testimoni langsung daripada wanita/wanita-wanita mengenai bagaimana mereka terkesan. Setiap testimoni akan diikuti dengan satu pembentangan oleh seorang penganjur/advokat yang akan memberikan konteks isu yang dibangkitkan. Konteks tersebut akan merangkumi perkara-perkara seperti obligasi antarabangsa negara, struktur undang-undang dan dasar isu politik dan budaya.

Satu panel tiga hakim dipilih oleh Jawatankuasa Pemandu. Setiap hakim dipilih atas dasar  memenuhi beberapa syarat yang telah ditentukan seperti mempunyai pengalaman dalam hak asasi manusia, memahami obligasi antarabangsa negara, dan mampu mengaitkan isu yang dibangkitkan dengan isu-isu di peringkat akar umbi.  Jawatankuasa Pemandu juga telah berusaha untuk memastikan kepelbagaian dan perwakilan di kalangan para hakim.

Setelah mendengar testimoni langsung, para hakim akan mempertimbangkannya dan menyediakan dapatan dan rekomendasi bertulis berkenaan prestasi negara dan obligasinya dibawah CEDAW dan lain-lain standard hak asasi manusia antarabangsa.

Para hakim juga akan memberi cadangan tindakan yang boleh diambil dan perkara yang boleh dilakukan berhubung dengan isu-isu yang dibangkitkan untuk mencapai kesamarataan gender dan akses kepada keadilan bagi wanita.

Walaupun Tribunal Wanita Malaysia 2021 bukan suatu badan rasmi, dan juga tidak melalui proses kehakiman yang formal, kami percaya bahawa ia akan memiliki kewibawaan moral yang terdiri dari satu panel hakim terkemuka yang pakar dalam hak asasi manusia dan kesamarataan gender.

Masyarakat awam dijemput untuk menyaksikan prosiding tersebut. Organisasi hak wanita dari negara-negara Asia Pasifik juga dijemput turut serta. Pihak penganjur juga akan menjemput wakil-wakil dari kerajaan, Suruhanjaya Hak Asasi Manusia Malaysia (Suhakam) dan satu wakil jawatankuasa CEDAW untuk menghadiri dan memberikan respons kepada testimoni dan pembentangan yang diberikan. Kehadiran adalah secara atas talian.

Di Malaysia, kita tidak pernah menganjurkan satu Tribunal Wanita sebelum ini tetapi pada tahun 2014, BERSIH 2.0 ada menganjurkan satu Tribunal Rakyat berkenaan Pilihanraya Umum Ke-13 Malaysia. Pada peringkat global, Tribunal Wanita pernah diadakan di beberapa negara seperti Jepun, Nairobi dan Vienna. Lihat peta global di laman web Tribunal Wanita kami.

Kami telah menugaskan satu NGO dan satu kaunselor yang akan bersama dengan saksi untuk memastikan mereka berasa selesa untuk berkongsi pengalaman mereka dalam perkataan mereka sendiri dan tanpa sebarang tekanan. Jika mana-mana saksi tidak ingin dinamakan, beliau mempunyai hak untuk berbuat begitu, dan boleh memilih untuk memberi testimoninya dalam bentuk rakaman suara.

Pada tahun 1995 Malaysia meratifikasi Konvensyen Penghapusan Diskriminasi Terhadap Wanita (CEDAW), satu perakuan hak antarabangsa bagi wanita. Kerajaan, oleh itu, telah berjanji untuk menghormati, menjaga, menggalakkan  dan memenuhi hak wanita. Selain CEDAW, Kerajaan Malaysia juga telah meratifikasi Konvensyen Mengenai Hak Kanak-Kanak (CRC) dan Konvensyen Hak Orang Kurang Upaya (CRPD) yang kedua-duanya mengandungi peruntukan untuk melindungi kanak-kanak perempuan dan wanita.

Malaysia juga telah meratifikasi beberapa Konvensyen Pertubuhan Buruh Antarabangsa (ILO) yang mengandungi hak pekerja wanita.

Selain daripada konvensyen-konvensyen tersebut, kerajaan Malaysia juga membuat satu perjanjian politik global melalui Platform Tindakan Beijing dan Matlamat Pembangunan Lestari (Sustainable Development Goals).  

Ini bermakna kita boleh menuntut kerajaan bertanggungjawab melalui perjanjian-perjanjian antarabangsa yang mengikat ini, termasuk perjanjian politik untuk mendapatkan kesamarataan gender. Lebih penting adalah Kerajaan Malaysia telah berjanji bukan sahaja kepada komuniti antarabangsa, tetapi kepada seluruh rakyat Malaysia  bahawa ia akan memenuhi obligasinya dalam tidak mengamalkan diskriminasi dan menegakkan kesamarataan gender.

Dengan menjadi pihak kepada CEDAW dan mana-mana perjanjian yang mempunyai peruntukan kesamarataan gender, sesebuah negara diwajibkan untuk mengambil semua langkah yang diperlukan untuk menghapuskan diskriminasi terhadap wanita dan menggalakkan kesamarataan gender.

Salah satu kejayaan besar pembaharuan undang-undang adalah pindaan kepada peruntukan kesamarataan dalam Perlembagaan Persekutuan. Pada September 2001 perkataan “gender” telah dimasukkan dalam Artikel 8(2) Perlembagaan Persekutuan sebagai salah satu dasar diskriminasi yang tidak dibenarkan.

Namun, definisi diskriminasi tidak dijelaskan dalam Perlembagaan Persekutuan, dan kerajaan masih belum menggabungkan konvensyen CEDAW ke dalam undang-undang negara. Tidak terdapat sebarang undang-undang kesamarataan gender yang membolehkan kewujudan kesamarataan gender yang substantif dan menyeluruh bagi wanita dan lelaki dalam sektor awam mahupun swasta. Ini bukan seperti kedudukan kanak-kanak, kerana kerajaan telah memperkenalkan Akta Kanak-Kanak 2001 selepas Malaysia memperakui Konvensyen Mengenai Hak Kanak-Kanak (CRC).

Namun begitu, kerajaan mengambil bahagian dalam mekanisme pelaporan perjanjian dan telah menerima beberapa saranan daripada badan perjanjian, Beberapa daripada saranan tersebut telah digunapakai dalam pembaharuan undang-undang. Tambahan juga, organisasi wanita sentiasa mengingatkan kerajaan untuk mengikuti standard yang digariskan dalam perjanjian-perjanjian tersebut; dan obligasi moral untuk memenuhi perjanjian politik yang dibuat  oleh Kerajaan Malaysia.

1. Membina penyokong hak wanita daripada masyarakat awam.
2. Meningkatkan usaha advokasi untuk meyakinkan dan memberi tekanan kepada kerajaan memerintah untuk meluluskan undang-undang dan polisi untuk menjaga hak wanita.  
3. Mendedahkan pelanggaran hak yang masih berlaku dan memberikan suara serta menjadi saksi kepada pengalaman wanita.
4. Menggunakan dapatan panel hakim dengan mempopularkannya melalui penggunaan platform media sosial yang dimulakan khas untuk Tribunal Wanita ini.  
5. Menyampaikan dapatan tersebut kepada Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat dan agensi kerajaan berkaitan.
6. Menampakkan tribunal wanita sebagai amalan advokasi baik yang boleh menjadi contoh kepada organisasi wanita di rantau ini.

Pada hari ketiga Tribunal Wanita Malaysia 2021, iaitu selepas dua hari testimoni saksi, satu pesta seni atas talian akan diadakan bagi menyambung advokasi kita untuk keadilan gender melalui persembahan, bacaan puisi, lagu dan tarian. Semua orang dijemput untuk menonton dan mengambil bahagian dalam pesta seni atas talian ini yang pasti akan membuat anda bertenaga dan berkuasa. Mari kita amalkan penjagaan diri dan meraikan wanita melalui seni.

Dasar Anti-Buli & Dasar Anti-Gangguan Seksual

Tribunal Wanita ini (TW) bekerja dengan satu pasukan yang terdiri daripada sekurang-kurangnya 50 orang. Ini termasuklah rakan kongsi NGO, Jawatankuasa Pemandu, Jawatankuasa Kecil, saksi, advokat, sukarelawan, hakim, pasukan teknikal dan tiga kakitangan sepenuh masa.

Tujuan dasar ini adalah untuk menyampaikan kepada semua ahli pasukan TW bahawa Jawatankuasa Pemandu (JP) TW tidak akan dalam apa jua keadaan sekalipun bertolak ansur dengan tindakan membuli dalam apa jua bentuk. JP ini selanjutnya juga komited untuk menyediakan persekitaran selamat yang bebas daripada gangguan, termasuk gangguan seksual.

Definisi buli

Kami mentakrifkan buli sebagai penganiayaan berulang yang membahayakan kesihatan
terhadap satu atau lebih orang oleh seorang atau lebih pelaku. Ia adalah kelakuan mendera
yang termasuk:

• Kelakuan yang mengancam, memalukan atau menakutkan.
• Gangguan kerja/sabotaj yang menghalang kerja daripada diselesaikan.
• Penderaan lisan yang berulang.

Definisi gangguan seksual

Gangguan seksual adalah kelakuan seksual yang tidak diingini yang menyebabkan seseorang berasa tersinggung, terhina dan/atau takut. Ia termasuk situasi di mana seseorang itu diminta untuk melakukan aktiviti seksual sebagai syarat bagi mengekalkan pekerjaannya, dan juga situasi yang mewujudkan persekitaran yang tidak menyenangkan, menakutkan atau memalukan bagi penerima gangguan tersebut. Gangguan seksual boleh melibatkan satu atau lebih daripada satu kejadian dan tindakan yang dikira sebagai gangguan boleh mengambil bentuk fizikal, lisan dan bukan lisan.

Cara membuat Aduan
Mana-mana pihak yang ingin membuat sebarang aduan boleh menulis kepada: WomensTribunalComplaints@gmail.com

‍